Trong số hàng nghìn di tích lịch sử của Hà Nội, hơn 500 di tích đã được xếp hạng, thì Văn Miếu – Quốc Tử Giám là một di tích gắn liền với sự thành lập của kinh đô Thăng Long dưới triều Lý, đã có lịch sử gần nghìn năm, với quy mô khang trang bề thế nhất, tiêu biểu nhất cho Hà Nội và cũng là nơi được coi là biểu tượng cho văn hóa, lịch sử Việt Nam.
Trong số hàng nghìn di tích lịch sử của Hà Nội, hơn 500 di tích đã được xếp hạng, thì Văn Miếu – Quốc Tử Giám là một di tích gắn liền với sự thành lập của kinh đô Thăng Long dưới triều Lý, đã có lịch sử gần nghìn năm, với quy mô khang trang bề thế nhất, tiêu biểu nhất cho Hà Nội và cũng là nơi được coi là biểu tượng cho văn hóa, lịch sử Việt Nam.
- Văn Miếu Quốc Tử Giám, điểm đến thu hút nhất tại Hà Nội, tỏa sáng với kiến trúc độc đáo và lịch sử lâu dài, làm cho trái tim mọi người chứa đựng sự kính trọng và ngưỡng mộ.
* Hình thành lịch sử:- Văn Miếu bắt đầu xây dựng từ năm 1070 dưới thời vua Lê Thánh Tông, Quốc Tử Giám khởi công vào năm 1076, nằm gần Văn Miếu.- Nằm tại phía Nam kinh thành Thăng Long, quận Đống Đa, thủ đô Hà Nội.- Diện tích rộng 54331m2...(Tiếp theo)
Hằng năm, cứ đến mùa thi, nhiều sĩ tử miền Bắc luôn hướng về Văn Miếu Quốc Tử Giám để cầu mong may mắn, rồi cũng có rất nhiều những cử nhân lựa chọn địa điểm này để lưu lại những bức ảnh kỉ yếu của một thời sinh viên đẹp đẽ. Tại sao nơi này lại thường gắn với những hoạt động học tập như thế? Đó là bởi vì đây là một nơi giàu truyền thống văn hóa, khoa cử.
Văn Miếu Quốc Tử Giám được biết đến là một địa danh tọa lạc tại thủ đô Hà Nội, được coi như biểu tượng của sự trường tồn tinh hoa văn hóa, giáo dục dân tộc, của truyền thống tôn sư trọng đạo.
Văn Miếu, theo Đại Việt sử kí toàn thư, được xây dựng năm 1070, đời vua Lí Thánh Tông, thờ các bậc tiên thánh, tiên sư của đạo Nho. Đồng thời, đây cũng là một trường học hoàng gia. Năm 1253, Trần Thái Tông mở rộng Quốc Tử Giám, thu nhận cả những học sinh là con nhà thường dân có học lực xuất sắc.
Khu Văn miếu tọa trên khu đất hình chữ nhật với tổng diện tích là 54000 m2, bao quanh bởi khu tường gạch vồ cỡ lớn tạo không gian cổ kính trang nghiêm. Bước vào bên trong, những mái kiến trúc cổ ẩn hiện trong cành lá sum suê tạo sự thu hút đặc biệt với du khách. Trong Văn Miếu có một hồ Văn, đây là nơi diễn ra các cuộc bình thơ. Khu nội tự được chia thành 5 khu vực. Khu vực một từ Văn miếu môn đến Đại trung môn. Để vào Văn miếu môn phải đi qua bốn thần trụ, bước qua ba cửa cuốn vòng là vào Văn miếu môn. Theo con đường thẳng tắp từ Văn miếu môn đi vào chính là Đại trung môn gồm ba gian dựng bằng gạch. Con đường lát gạch sẽ tiếp tục đưa du khách đến Khuê Văn Các, là lầu vuông gồm hai tầng tám mái. Đây là biểu tượng của văn hóa văn học Việt Nam. Qua Khuê Văn Các đến giếng Thiên Quang, hình vuông, quanh năm mặt nước bằng phẳng, con đường lát gạch quanh giếng Thiên Quang dẫn du khách đến nhà bia tiến sĩ, gồm 82 tấm bia đá khắc các bài thi văn, bia đặt trên lưng rùa biểu hiện tinh hoa dân tộc. Qua nhà bia Tiến sĩ sẽ đến khoảng sân rộng được lát gạch Bát Tràng. Khu vực cuối cùng là nhà Thái học, xưa là nơi đào tạo nhân tài. Văn miếu là nơi tôn vinh nhà giáo lỗi lạc Chu Văn An và các vị vua có công gây dựng.
Với giá trị lịch sử, văn hóa to lớn, Văn Miếu Quốc Tử giám còn là nơi được lựa chọn để tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề, là nơi vinh danh các thủ khoa xuất sắc. Tháng 5 – 2012, Văn Miếu được công nhận là di tích đặc biệt cấp quốc gia. Đây cũng là địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút khách du lịch muốn tìm hiểu văn hóa lịch sử Việt Nam, là nơi các sĩ tử đến xin chữ cầu may mắn, là nơi được chọn để chụp các bức ảnh kỉ yếu của học sinh, sinh viên,…
Bởi đây là di tích đặc biệt cấp quốc gia nên cần lưu ý một số điều cơ bản: Không xả rác bừa bãi, không giẫm chân lên thảm đỏ và không xoa đầu các cụ rùa, ăn mặc trang nghiêm, thái độ thành tâm, thánh kính,..
Dù bước thăng trầm của thời gian có thế nào đi nữa, Văn miếu – Quốc Tử Giám vẫn sẽ là một di tích mang dấu ấn của một quốc gia giàu truyền thống khoa cử và trở thành biểu tượng đẹp của thủ đô Hà Nội.
Văn Miếu Quốc Tử Giám tọa lạc giữa thủ đô Hà Nội, được xem là trường đại học đầu tiên tại Việt Nam. Từ những năm đầu tiên, ngôi trường này đã tụ họp rất nhiều người tài, đóng góp vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Hiện nay Văn Miếu vẫn là điểm đến của nhiều du khách khi ghé thăm Hà Nội bởi kiến trúc độc đáo, ấn tượng.
Văn Miếu Quốc Tử Giám đã trải qua bao nhiêu biến động, thăng trầm của lịch sử nhưng nó vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của con người Hà Nội. Đó là giá trị tinh thần cao đẹp được gìn giữ từ bao nhiêu năm. Văn Miếu nằm ở phía Nam kinh thành Thăng Long thời Lí. Văn Miếu được được vào hoạt động trong khoảng thời gian từ 1076 cho đến 1820, đào tạo ra nhiều nhân tài cho đất nước.
Văn Miếu bao gồm hai di tích chính là Văn Miếu thờ Khổng Tử, các bậc hiền triết và Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An, người thầy đầu tiên của trường học. Trải qua bao nhiêu năm nhưng Văn Miếu vẫn giữ được những nét đẹp cổ xưa.
Ban đầu Văn Miếu là nơi học tập của các hoàng tử, sau này mới mở rộng ra cho những người tài trong cả nước. Văn Miếu có diện tích 54.331 m2 bao gồm Hồ Văn, vườn Giám và nội tự được bao quanh bằng tường gạch vồ. Với những kiến trúc được thiết kế từ thời xa xưa, in dấu biết bao nhiêu thăng trầm của thời gian, của những đổi thay đất nước.
Khi bước vào khu Văn Miếu, du khách sẽ đến với cổng chính, trên cổng chính là chữ Văn Miếu Môn. Phía ngoài cổng có đôi rồng đá thời Lê, bên trong là rồng đá thời Nguyễn. Khu thứ hai chính là Khuê Văn Các được xây dựng năm 1805 gồm 2 tầng, 8 mái rất rộng rãi. Đây là nơi tổ chức bình các bài thơ và văn hay của sĩ tử thời xưa. Khu thứ ba chính là từ gác Khuê Văn tới Đại Thành Môn, ở giữa có một hồ vuông gọi là Thiên Quang Tĩnh. Ở hai bên hồ là nơi lưu giữ 82 bia tiến sĩ có ghi tên, quê quán, chức danh của những người nổi tiếng như Ngô Thì Nhậm, Lê Quý Đôn...
Cuối sân là nhà Đại bái và hậu cung; có những hiện vật quý hiếm được lưu truyền từ bao đời nay như chuông Bích Ung do Nguyễn Nghiêm đúc vào năm 1768. Đây được xem là chiếc chuông lớn, có giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời. Tấm khánh mặt trong có hai chữ Thọ Xương, mặt ngoài khắc bài mình biết theo kiểu chữ lệ nói về công dụng loại nhạc cụ này. Khu thứ 5 chính là Trường Quốc Tử Giám. Ở đây là nơi dạy học, tuyển chọn người tài, đỗ đạt cao giúp cho vua nâng cao trí thức. Có rất nhiều người từ ngôi trường này đã gây nên tiếng vang lớn cho đến ngày nay như Chu Văn An, Bùi Quốc Khải...
Văn Miếu Quốc Tử Giám được xây dựng chủ yếu bằng gỗ lim, gạch đất nung, ngói mũi hàng mang nét nghệ thuật của triều Lê và Nguyễn. Những nét kiến trúc độc đáo ấy được xây dựng khéo léo bởi những bàn tay tài hoa.
Cho đến ngày nay Văn Miếu Quốc Tử Giám vẫn là địa điểm du lịch của rất nhiều người, vừa nhớ về cội nguồn, vừa khấn bái, vừa tìm hiểu được lịch sử của cha ông ta. Nơi đây còn được xem là tâm điểm của Hà Nội, của thủ đô nghìn năm văn hiến.
Văn Miếu Quốc Tử Giám là một trong những điểm du lịch hàng đầu của Hà Nội, đồng thời cũng là biểu tượng của nền văn hóa nho học, nơi đã đào tạo ra nhiều nhân tài cho đất nước từ khi thành lập. Đây được coi là trường đại học chính thức đầu tiên của Việt Nam. Quốc Tử Giám là minh chứng cho sự nỗ lực trong việc nâng cao học vấn cho dân chúng, phát triển giáo dục đến đỉnh cao dưới triều đại của vua Lý Nhân Tông. Lịch sử đã chứng minh rằng triều Lý là triều đại có nền giáo dục phát triển mạnh mẽ nhất. Với kiến trúc độc đáo và lịch sử lâu dài, Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã ghi lại những dấu ấn sâu sắc trong lòng người và được ngưỡng mộ.
Văn Miếu được xây dựng vào năm 1070 trong thời kỳ của vua Lê Thánh Tông, còn Quốc Tử Giám được bắt đầu xây dựng vào năm 1076, cũng vào thời điểm đó, ngay bên cạnh Văn Miếu. Hai công trình này tọa lạc ở phía Nam của kinh thành Thăng Long, tại quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Diện tích tổng cộng của quần thể di tích là 5433 mét vuông, được bao quanh bởi các tuyến đường chính của quận, với cổng chính hướng Nam kế bên phố Quốc Tử Giám, phía Bắc là phố Nguyễn Thái Học, phía Tây là phố Tôn Đức Thắng, và phía Đông giáp với phố Văn Miếu.
Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám bao gồm các tường rào xây bằng gạch vồ, phân chia thành 5 khu không gian khác nhau bên trong, mỗi khu được tách bằng một tường gạch dày có ba cửa thông với nhau. Quan sát tổng thể, quần thể di tích bao gồm Hồ Văn, khu Văn Miếu thờ Khổng Tử và Quốc Tử Giám. Bắt đầu từ cổng chính ở phía Nam, giáp phố Quốc Tử Giám, ta thấy Hồ Văn đối diện với khu Văn Miếu, và từ Hồ Văn, bước qua đường là tường gạch bao ngoài của di tích, bao gồm Tứ trụ được xây bằng gạch, hai trụ ở giữa cao vượt lên hình con nghê chầu vào, hai trụ ở ngoài đắp hình chim phượng, hai bên là hai Bia Hạ Mã. Cửa chính tiếp theo là cổng Văn Miếu với cổng giữa xây vuông và cao hai tầng, hai cổng bên nhỏ hơn đối xứng nhau, khu vực này gọi là Nhập đạo bao gồm khu Văn Miếu và Vườn Giám. Tiếp tục vào bên trong là cổng Đại Trung, qua cổng này là Khuê Văn Các, nằm bên ngoài cùng, là một lầu vuông tám mái, bốn cửa tròn. Tiếp theo là giếng Thiên Quang hoặc Văn Trì ở trung tâm, với các Bia Tiến Sĩ được đặt ở hai bên. Bên trong tiếp theo là cổng Đại Thành, bao gồm khu Đại Thành với điện thờ Khổng Tử, sau đó là cổng Thái Học, bao gồm khu Thái Học, Lầu Chuông và Lầu trống.
Văn Miếu ban đầu được xây dựng như một nơi thờ cúng các vị tiên sư của nền văn hóa nho giáo, đồng thời là trường học hoàng gia đầu tiên của Đại Việt, với học sinh đầu tiên là thái tử Lý Càn Đức sau là vua Lý Nhân Tông. Sau khi Quốc Tử Giám hoàn thiện, khu di tích này trở thành trường đại học đầu tiên của Việt Nam, ban đầu chỉ dành cho con cái nhà quý tộc, sau mở cửa cho cả con em nhân dân thường nhưng có tài năng. Ngày nay, Văn Miếu - Quốc Tử Giám là một trong 23 Di tích Quốc gia đặc biệt, là minh chứng cho sự phát triển của giáo dục dưới thời phong kiến, và là điểm đến hấp dẫn của du khách.
Quần thể khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám là biểu tượng của tinh thần hiếu học, tôn trọng giáo dục, và vinh danh nhân tài, với những giá trị văn hóa sâu sắc và quý giá. Do đó, việc bảo tồn và bảo vệ khu di tích là rất quan trọng, để giữ cho những giá trị truyền thống này được kế thừa và phát triển qua các thế hệ.
Văn Miếu Quốc Tử Giám là một trong những di tích lịch sử nổi tiếng của Việt Nam, là minh chứng cho tinh thần hiếu học của dân tộc. Nó là một trong những địa điểm du lịch quan trọng, cùng với các danh lam thắng cảnh khác như Phong Nha- Kẻ Bàng, chùa Thiên Mụ, Vịnh Hạ Long, và Di Tích Lịch Sử Đền Hùng - Đất Tổ của con Rồng cháu Tiên.